P r o g r a m T e r a p e u t y c z n y L e c z y m y l a s e m
PARTNERZY PROGRAMU
- PORADNIA PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNA W RADOMSKU
- SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO - WYCHOWAWCZY W RADOMSKU
- LASY PAŃSTWOWE
Spis treści
1. Wstęp
2. Uczestnicy
3. Cele programu
4. Sposoby osiągania celów
5. Zajęcia w środowisku naturalnym
6. Metody pracy
7. Planowane rezultaty
8. Realizacja programu
9. Ewaluacja programu
10. Przykładowe scenariusze zajęć prowadzonych w naturze
-
1. Temat: Pani Jesień
-
2. Temat: Nasze ulubione drzewa
-
3. Temat: Urodziny Marchewki
-
4. Temat: Stacyjkowo
-
5. Temat: Logorytmika – czyli wieloaspektowe oddziaływania słowno – muzyczne
-
6. Temat: Bo to już wiosna
11. Opinie ekspertów na temat programu „Leczymy lasem”
12. Partnerzy programu i krótko o Fundacji
13. Podsumowanie programu 2017-2018
Program opracowali: Aneta Niedźwiecka, Wiesław Kamiński - Fundacja Przyjazna Planeta
Scenariusze: Barbara Braszczyńska, Kamila Klekowska, Joanna Nitecka, Anna Szwedzik - Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Radomsku
1. WSTĘP
Program „Leczymy lasem” jest to nowatorska metoda leczenia i usprawniania dzieci niepełnosprawnych, poprzez terapię prowadzoną w lesie. Ściśle łączy się on z celami Fundacji Przyjazna Planeta, która pomaga dzieciom niepełnosprawnym i podejmuje działania proekologiczne.
Program zrodził się podczas rozmów zarządu Fundacji, który w dniu 01.06.2017r. podjął uchwałę o rozpoczęciu działań. Kolejnym krokiem było znalezienie partnerów do realizacji autorskiego projektu. Udało się przekonać do tego dyrekcje Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej w Radomsku i Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego w Radomsku. Kolejnym ważnym partnerem zostały także Lasy Państwowe.
Rodzice dzieci niepełnosprawnych od lat zauważają bardzo pozytywny wpływ przyrody na ich chore pociechy. Również specjaliści z Ministerstwa Środowiska i Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego twierdzą, że leczenie lasem jest najlepszą z dotychczas znanych w teorii form terapii uzupełniającej dzieci niepełnosprawnych.
Podczas badania potrzeby realizacji programu została przeprowadzona diagnoza środowiska lokalnego, z której wynikało, że:
- w województwie łódzkim, w tym w powiecie radomszczańskim rośnie liczba wydawanych orzeczeń o niepełnosprawności, także dla osób z zaburzeniami psychicznymi (szczególnie wśród dzieci)1,
- w Polsce ocenia się, że jedna osoba z autyzmem przypada na 300 mieszkańców. W sumie w naszym kraju żyje ok. 30 tys. osób z autyzmem i zespołem Aspergera, zaburzeniem pokrewnym, ale o łagodniejszym przebiegu,
- dzieci ze schorzeniami psychicznymi mają utrudniony start w życiu, trudniej przyswajają wiedzę, mają gorsze kontakty z rówieśnikami, istnieje więc ogromna potrzeba terapii; obok rehabilitacji fizycznej, istotna jest również rehabilitacja społeczna, zwłaszcza dla osób z niepełnosprawnością intelektualną i zaburzeniami psychicznymi.
Jak się okazuje wykorzystanie dendroterapii w leczeniu niepełnosprawnych niestety nie występuje, choć jest skuteczne i bardzo potrzebne. Wynika to z badań, przeprowadzanych na świecie: w Holandii zbadano, że osoby mieszkające blisko lasów chorują o 20 proc. rzadziej, badania Japończyków przeprowadzone pod koniec lat 90.XX wieku udowodniły, że nawet krótkotrwałe przebywanie w lesie powoduje spadek hormonu stresu. Spacer po lesie wzmacnia układ odpornościowy i pobudza organizm do odbudowy. Potrzeba i celowość terapii w naturalnym środowisku wynika też z ewaluacji przeprowadzonej programu „Leczymy lasem”, który rozpoczęliśmy w sierpniu 2017 r. Specjaliści z Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej, pracujący z podopiecznymi Fundacji oraz pracownicy Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego i opiekunowie zaobserwowali pozytywne zmiany u dzieci, związane z udziałem w projekcie, o których będzie mowa w kolejnych rozdziałach.
Niniejszy program zawiera informacje o uczestnikach, celach programu, formach pracy, sposobach osiągania celów, metodach terapii i planowanych rezultatach. Przedstawia również szczegółowy opis sposobów realizacji programu, dotyczących naboru uczestników, organizacji wyjazdów oraz wytypowanych obszarów leśnych. Kolejnym elementem tego programu jest też informacja o planowanych działania ewaluacyjnych, które doprowadzą do oceny jego skuteczności. Na zakończenie programu zamieściliśmy również kilka przykładowych scenariuszy zajęć terapeutycznych, opracowanych przez specjalistów z Poradni.
2. UCZESTNICY
-
Programem objętych jest około 30 osób w wieku od 7 do 24 lat, posiadających aktualne orzeczenie o niepełnosprawności, zwłaszcza intelektualnej.
-
Beneficjentami programu są również rodzice i opiekunowie prawni, którzy uczestniczą w części wyjazdów terapeutycznych, aby „zarazić” ich przekonaniem, że leczenie lasem jest świetną terapią wspomagającą i powinni korzystać z niej ze swoimi dziećmi także dodatkowo, poza realizowanym programem oraz po jego zakończeniu.
-
Beneficjantami są także wychowawcy ze specjalnego ośrodka, których zachęcamy do częstego prowadzenia z dziećmi zajęć na świeżym powietrzu, także po zakończeniu programu.
3. CELE PROGRAMU
CEL: Stymulowanie ogólnej sprawności organizmu w zakresie kondycji i wytrzymałości fizycznej w naturalnym środowisku
spacery po lesie
SPOSÓB REALIZACJI: zajęcia ruchowe na świeżym powietrzu, zajęcia muzyczno ruchowe związane z przekroczeniem linii środk. ciała
ćwiczenia doskonalące funkcje oddechowe, usprawnianie motoryki małej i dużej.
CEL: Stymulowanie deficytów rozwojowych w naturalnym środowisku
SPOSÓB REALIZACJI: Ćwiczenia wzbogacające słownik bierny i czynny, ćwicz.nia rozumienia werbalnego i doskonalenia pamięci oraz uwagi słuchowej, Ćwiczenia doskonalące komunikację pozawerbalną /posługiwanie się gestami, mimiką twarzy, postawa ciała/
Ćwiczenia z zakresu koordynacji wzrokowo –słuchowo - ruchowej,
CEL: Zabawy usprawniające polisensoryczne poznawanie świata, stymulacja dotykowa, wzrokowa, słuchowa, węchowa
Usprawnianie narządu mowy
Stymulowanie procesów percepcyjno - poznawczych
Kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych
Ćwiczenia relaksacyjne
Systemu wzmocnień dostosowany indywidualnych potrzeb każdego uczestnika
Rozmowy oraz działania wspierające umożliwiające odreagowywanie napięć emocjonalnych
Kształtowanie umiejętności korygowania zachowań stereotypowych, agresywnych w naturze
Ćwiczenia relaksacyjne
Systemu wzmocnień dostosowany indywidualnych potrzeb każdego uczestnika
Rozmowy i działania wspierające umożliwiające odreagowywanie napięć emocjonalnych
Kształtowanie umiejętności akceptacji oraz dostosowywania się do zmian otoczeniu
Kształtowanie umiejętności rozpoznawania sygnałów płynących z własnego ciała
Rozwijanie kompetencji emocjonalno-społecznych w naturalnym środowisku
Doskonalenie umiejętności rozpoznawania, nazywania i wyrażania emocji
Doskonalenie zdolności współpracy w grupie i parach
Usprawnianie zdolności respektowania reguł i zasad panujących w grupie
Kształtowanie umiejętności naśladowania prawidłowych wzorców funkcjonowania
Stwarzanie sytuacji umożliwiających ponoszenie konsekwencji negatywnych oraz pozytywnych własnych działań oraz wypowiedzi
Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa oraz atmosfery sprzyjającej wyrażaniu siebie, a także spontanicznym zachowaniom
-
SPOSOBY OSIĄGANIA CELÓW
-
Podkreślanie i docenianie sukcesu dziecka, wzmacnianie podjętego przez nie wysiłku, nienależnie od efektu końcowego
-
Indywidualizacja zadań do możliwości dziecka
-
Dostosowanie czasu trwania zajęć do indywidualnych możliwości dziecka
-
Zapewnienie atmosfery sprzyjającej akceptacji i nawiązaniu wzajemnych relacji
-
Korygowanie zachowań niepożądanych
-
ZAJĘCIA W ŚRODOWISKU NATURALNYM
-
Zajęcia grupowe i indywidualne – aktywizacja dzieci oraz ich rodziców i opiekunów.
-
Obserwacja zachowań dzieci w naturze oraz ich analiza i wprowadzanie potrzebnych zmian.
6. METODY PRACY
a. Aktywizujące
-
Zadaniowo – czynnościowa
-
Ćwiczenia ruchowe
-
Gry i zabawy dydaktyczne
b. Podające
-
Pogadanki, rozmowy, opowiadanie
-
Reagowanie na polecenia
c. Waloryzacyjne:
-
ekspresji ruchowej,
-
ekspresji słownej,
-
emocji
d. Terapeutyczne
-
Arteterapia
-
Logorytmika
-
Kinezyterapia
-
Integracji percepcyjno – motorycznej
-
Trening umiejętności emocjonalno - społecznych
-
Metoda wzmocnień pozytywnych
-
Trening behawioralno – poznawczo – rozwojowy (zachowań kluczowych)
7. PLANOWANE REZULTATY
Przewidujemy, że dzieci uczestniczące w programie:
-
staną się bardziej samodzielne i sprawne fizycznie, co będzie widoczne w lepszym pokonywaniu trudności oraz w zakresie czynności samoobsługowych i higienicznych;
-
będą bardziej komunikatywne i uspołecznione, co będzie można poznać po chęci integracji z innymi, konstruktywnych sposobach wyrażania emocji i potrzeb, przystosowywaniu się do nowych sytuacji i norm przyjętych w grupie;
-
będą miały mniej zachowań autoagresywnych i stereotypowych, co będzie widoczne w obniżeniu napięcia mięśniowego i emocjonalnego, wyciszeniu, okazywaniu radości;
-
będą bardziej otwarte na nowe bodźce, płynące ze środowiska i nowe doświadczenia, co będzie można poznać po akceptacji nowości, zmniejszeniu oporu przed nieznanymi zadaniami i stawianie granic ze strony opiekunów.
8. REALIZACJA PROGRAMU
a. Nabór uczestników i organizacja programu
-
Informacja o naborze uczestników do programu zostanie przekazana do opinii publicznej za pomocą lokalnych mediów oraz zamieszczona na stronie internetowej Fundacji.
-
Osoby będą kwalifikowane do programu według kolejności zgłoszeń, po sprawdzeniu orzeczenia o niepełnosprawności, przy czym w pierwszej kolejności będą kwalifikowane osoby o najniższym poziomie dochodowości na jednego członka rodziny (na podstawie oświadczenia opiekuna/rodzica).
-
Osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności będą zakwalifikowane do wyjazdów tylko pod warunkiem udziału w każdym z nich także rodzica / opiekuna.
-
Prawni opiekunowie podpiszą z Fundacją porozumienia i tym samym wyrażą zgodę na udział w programie i udostępnienie dokumentacji dotyczącej niepełnosprawności dzieci.
-
Sprawy związane z realizacją projektu oraz walory terapii wspierającej zostaną omówione na spotkaniach z opiekunami uczestników programu. Ponadto opiekunom zostanie rozdany podstawowy ekwipunek wyjazdowy dla dzieci, w postaci kurtek przeciwdeszczowych, plecaków oraz obuwia.
-
Organizacja wyjazdów, tj. kwalifikowanie podopiecznych i opiekunów do programu, zapewnienie transportu do lasu i wyżywienia, ustalenie terminów pobytów w Nadleśnictwach, udokumentowanie aktywności i realizacji programu - leży po stronie Fundacji.
-
Określa się czas trwania Projektu na ok 1 rok szkolny, tj. od września do czerwca.
b. Organizacja wyjazdów terapeutycznych
-
Dzieci, zakwalifikowane do programu zostaną podzielone na dwie grupy wyjazdowe (po około 14 osób).
-
Każda z grup skorzysta w roku szkolnym z ok. 12 wyjazdów terapeutycznych oraz zajęć i terapii lasem, organizowanych około raz na dwa tygodnie. Łącznie dla obu grup zostanie zorganizowanych ok. 24 wyjazdów terapeutycznych do lasów na terenie województwa łódzkiego i śląskiego (przy współpracy z wybranymi nadleśnictwami).
-
W każdym wyjeździe weźmie udział: do 14 niepełnosprawnych uczestników, 2 opiekunów z SOSW, 1-2 pracowników Fundacji, 4 specjalistów z Poradni, 3-5 rodziców (wolontariuszy).
-
Każdy wyjazd potrwa ok. 7 godzin, z czego ok.4 godziny to pobyt w lesie, pozostały czas to dojazdy i posiłki.
-
W czasie pobytu w lesie specjaliści z Poradni będą przez ok. 2 godziny prowadzić zaplanowane zajęcia terapeutyczne i zabawy ruchowe, a także - w przypadku posiadanej przez nadleśnictwo odpowiedniej infrastruktury - zajęcia plastyczne. Pozostałe dwie godziny dzieci będą spacerować po lesie, tańczyć – zajęcia poprowadzą pedagodzy z SOSW.
-
Każdy pobyt będzie zawierał elementy terapeutyczne, dostosowane przez specjalistów do chorób dzieci: spacer na dystansie nie dłuższym niż 1 km, podzielony na kilka odcinków; gimnastyka rehabilitacyjna i ćwiczenia ruchowo-oddechowe; elementy wspólnej zabawy dydaktycznej i ruchowej; rozmowy.
c. Wytypowane obszary leśne
Obszary leśne, w których będą odbywać się wyjazdy z dziećmi, znajdują się na terenach podległych organizacyjnie Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych w Łodzi i Katowicach są to:
-
Nadleśnictwo Spała;
-
Nadleśnictwo Złoty Potok
-
Nadleśnictwo Przedbórz;
-
Nadleśnictwo Gidle.
9. EWALUACJA PROGRAMU
Bieżącej obserwacji podlegają osiągnięcia dzieci, ewaluowane w ściśle określonych odstępach czasowych na podstawie informacji zwrotnej uzyskiwanej ze źródeł: od dziecka, opiekunów, osób prowadzących zajęcia, wychowawców, psychologa, pedagoga i logopedy.
Ewaluacja programu może również zawierać: rejestr zmian i postępów terapii dzieci oraz ocenę skuteczności podjętych działań. Wszystkie zebrane informacje, poddane gruntownej analizie, powinny dać jasny obraz, czy metody i formy terapii leczenia lasem, zaproponowane w programie były skuteczne. Program będzie na bieżąco modyfikowany i dostosowywany do potrzeb i możliwości dzieci w trakcie jego realizacji.
10. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ TERAPEUTYCZNYCH W NATURZE
1. Temat: Pani Jesień
Cel główny: zapoznanie uczestników z elementami przyrody charakterystycznymi dla pory roku jaką jest „ Jesień”.
Cele szczegółowe: doskonalenie zmysłów dotyku, węchu, słuchu; kształcenie prawidłowego toru oddechowego; doskonalenie umiejętności językowych i rozumienia werbalnego, rozwijanie sprawności grafomotorycznej.
Metody: słowna, pokaz, praktycznego działania.
Formy pracy: zbiorowa, indywidualna.
Środki dydaktyczne: strój Pani Jesień, instrumenty muzyczne, arkusze papieru, kredki, naturalne eksponaty (szyszki, grzyby, orzechy, jarzębina, liście, kasztany, chustka, piłki tenisowe).
Przebieg zajęć:
-
Wprowadzenie- pytania dla uczestników: „Jaką mamy porę roku?”, „Jak wygląda przyroda jesienią?”
-
Pani Jesień: Przybyłam do Was, pokonałam długą drogę przez morza, pustynie i oceany w skwarze i burzy aż do Was dotarłam. Kim ja jestem?
-
Rozmowa z uczestnikami dotycząca darów jesieni i pokaz darów jesieni z równoczesnym ich poznaniem za pomocą zmysłów: wzroku, węchu, dotyku.
-
Ćwiczenia kształtujące prawidłowy tor oddechowy: uczestnicy zabawy poszukują jesiennego liścia, wybierają sobie drzewo pod którym siadają i dmuchają zachowując odpowiedni tor oddechowy według wskazań specjalisty prowadzącego zajęcia.
-
Rozpoznawanie eksponatów Jesieni- uczestnicy indywidualnie rozpoznają eksponaty zgromadzone w koszyku Jesieni za pomocą zmysłów( dotyku i węchu z wyłączenie wzroku) próbują je samodzielnie różnicować.
-
Zabawy słuchowo-ruchowe: Uczestnicy zbierają szyszki, układają z nich duże koło i na polecenie osoby prowadzącej wykonują zadania:
- Gdy usłyszysz dźwięk bębenka, z pośród innych dźwięków, rzucasz piłeczką do koła.
- Idzie, idzie jeż / Ten kolczasty zwierz / Nóżkami tup, tup / I pod listek siup.
Zabawa powtarzana jest w coraz szybszym tempie, a uczestnicy chowają się za krzakami, bądź drzewami.
- Praca plastyczna- odrysowywanie naturalnego konturu liścia i zamalowywanie jego powierzchni kredkami z użyciem barw charakterystycznych dla jesieni.
- Pożegnanie, spacer po lesie z zabawą „ Grzybobranie”.
2. Temat: Nasze ulubione drzewa
Cel ogólny: kształtowanie więzi emocjonalnej z przyrodą
Cele szczegółowe: poznawanie świata poprzez zmysły, doskonalenie umiejętności w zakresie orientacji w schemacie ciała i w przestrzeni; wspomagania rozwoju mowy oraz doskonalenie umiejętności werbalnych; doskonalenie koncentracji, uwagi, rozwijanie słuchu fonemowego, usprawnianie rozumienia mowy;
Metody: pokaz, metoda aktywizująca
Formy pracy: praca indywidualna z pomocą osób towarzyszących
Środki dydaktyczne : emblematy z różnymi rytmami deszczowych kropli, instrumenty muzyczne, źdźbła traw, naturalne eksponaty drzew.
Przebieg zajęć:
-
Powitanie uczestników piosenką z elementami gestów Makatonu „ Witam Was”
-
Zabawa dydaktyczna- poszukaj wśród drzew swojego przyjaciela. Każdy uczestnik wybiera swoje drzewo, zapoznaje się z nim za pomocą dotyku, wzroku i węchu. Na polecenie osoby prowadzącej uczestnicy zabawy dotykają się do drzew różnymi częściami ciała: dotykamy się plecami, dotykamy się brzuchami, dotykamy się dłonią (prawa/ lewa), dotykamy się kolanami, dotykamy się stopami, dotykamy się czołem itp.
-
Ćwiczenia oddechowe
- Każdy z uczestników szuka w sowi otoczeniu źdźbła trawy, opiera się o „swoje” drzewo i wykonuje ćwiczenia oddechowe według polecenia osoby prowadzącej zajęcia.
- Pantomima: Zdrowe drzewo- Chore drzewo. Na hasło Zdrowe drzewo- uczestnicy wymachują rękami nad głowami, na hasło Chore drzewo opuszczają ręce do dołu
4. Zabawa dydaktyczno-ruchowa: Stań według polecenia:
„Stań obok drzewa”, „Schowaj się za drzewem”, „Stań przed drzewem”, „Stań między drzewami w najbliższym otoczeniu”.
-
Ćwiczenia słuchowe- uczestnicy otrzymują emblematy „ deszczowe rytmy”, wygrywają rytmy na instrumentach muzycznych.
-
Pożegnanie i podziękowanie za wspólne zajęcia oraz spacer po lesie połączony z poleceniem „Omijamy Kałuże”.
3. Temat: Urodziny Marchewki
Cel główny: Kształtowanie nawyków prozdrowotnych poprzez zabawę i sytuacje aktywizujące myślenie.
Cele szczegółowe: motywowanie dziecka do aktywności, rozwijanie umiejętności rozumienia werbalnego; rozpoznawanie przez beneficjentów podstawowych warzyw; doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej oraz koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej
Metody: słowna, oglądowa, praktycznego działania.
Formy pracy: zbiorowa, indywidualna.
Środki dydaktyczne: tekst przedstawienia; nagrania CD; naturalne okazy marchewek; naturalne warzywa: ziemniak, burak, pietruszka, pomidor, dynia; emblematy marchewek; obieraczki; sok marchewkowy; ciasto marchewkowe; odtwarzacz; miski.
Przebieg zajęć:
-
Wprowadzenie- zagadka” Chrupie ją zajączek, schrupie ją i Ewka, bo smaczna i zdrowa jest właśnie… (marchewka) „
-
Wejście Marchewki i przywitanie się z uczestnikami:
Dzisiaj moje urodziny / Czas zaprosić więc jarzyny, / Witaminki w koszyk zebrać / I zatańczyć i zaśpiewać / Bom ja piękna, bardzo młoda / Ja- księżniczka marchewkowa. / Proszę więc nie zwlekać wcale / zaczynamy święto balem.
-
Marchewka zaprasza wszystkich do zabawy tanecznej pod tytułem „ Jechał wóz”.
-
Przedstawienie w wykonaniu specjalistów i rodziców ( opiekunów.)
Marchewka: Goście moi, goście mili czyście wszyscy już przybyli ?
(głośne pukanie do altany leśnej- kolejno wchodzą warzywa i witają się z marchewką)
Ziemniak: Hej tam, może ciszej trochę / chcę wystąpić ja- kartofel! / Czasem mówią na mnie ziemniak, / no poważnie, ja nie ściemniam. / Frytki, chipsy, placki macie, / chyba dobrze mnie już znacie.
Burak: Jestem pan buraczek, / Mam czerwony fraczek, / Gruby brzuszek i ogonek mały, / Będzie ze mnie pewnie barszczyk doskonały. / Witaminek mnóstwo dzisiaj wam przynoszę, / W suróweczce smacznej zjadać mnie proszę.
Pietruszka: Witaj marchewko, moja siostrzyczko, / Na urodziny twoje dziś przyszłam, / Lecz zaraz po tym zdrowiutkim balu / Biegnę do kuchni, do wielkich garów. / Tam szybko zmienię balowy ciuszek, bo w zdrowej zupce zawitać muszę.
Pomidor: Patrzcie, co ja nosić muszę / Czerwoniutki, miękki brzuszek, / Witaminki tu schowane- zapytajcie swoją mamę. / Jeszcze jedną- tajemnicę zdradzę wam, / jestem smakowity latem, a na długą zimę będę koncentratem.
Dynia: A oto ja- pękata dynia, / kiedyś ze mnie dobra wróżka wyczarowała karetę dla Kopciuszka. / Jestem też gwiazdą Halloween, / Lecz się nie bójcie mych strasznych min. / I najważniejsze- moja złota głowa- pyszne pestki w sobie chowa.
5. Marchewka zadaje pytanie: „Jakie warzywa przybyły na moje urodziny?”, a uczestnicy udzielają odpowiedzi.
Marchewka: „Wszyscy goście już przybyli, więc czas rozpocząć moje urodziny. Zapraszam wszystkich do zabawy ruchowej „ Na marchewki urodziny”.
Zabawy i konkursy:
- „ Wędrująca Marchewka” – uczestnicy w rytm muzyki podają sobie marchewkę, gdy muzyka cichnie osoba, która trzyma w ręku warzywo dostaje do zjedzenia plasterek marchewki
- „ Na tropie Marchewki ” – leśna altana zamieniła się w marchewkowy ogród, zapraszam do zabawy, której celem jest poszukiwanie emblematów marchewek ukrytych w różnych miejscach sali.
- rzuty marchewkami do celu, obieranie marchewek (konkurs dla dorosłych), obieranie marchewek (konkurs dla beneficjentów).
6. Marchewka dziękuje uczestnikom za udział w konkurencjach, w których wykazali się dużą spostrzegawczością i zręcznością.
7. Życzenia dla Marchewki Wspólne odśpiewanie „Sto lat”.
8. Poczęstunek - degustacja soku oraz ciasta marchewkowego.
-
Pożegnanie z Gośćmi - spacer po lesie, zabawa w „ Echo”.
4. Temat: Stacyjkowo
Cel główny: Wieloaspektowa stymulacja zmysłowa.
Cele szczegółowe: stymulacja dotykowo-czuciowa w oparciu o różne faktury, rozpoznawanie smaków: gorzki, słodki; doskonalenie równowagi i koordynacji wzrokowo-ruchowej, usprawnianie motoryki małej, kształtowanie prawidłowego toru oddechowego; nawiązywanie kontaktu z uczestnikami, poczucia przynależności do grupy, poszerzanie zasobu słownictwa.
Metody: słowna, pokaz, praktycznego działania.
Formy pracy: grupowa, indywidualna.
Środki dydaktyczne: nagranie utworu w wykonaniu Ryszarda Rynkowskiego „Jedzie pociąg z daleka”, krążki sensoryczne duże i ich odpowiedniki małe, ciasto, foremki w różnych kształtach, czekolada mleczna i czekolada gorzka, ilustracje przedstawiające artykuły spożywcze o smaku słodkim i gorzkim, kredki, ilustracje do rysowania po śladzie przedstawiające ciastka, wałki, mąka, apaszka, drogowskazy z nazwami stacji.
Przebieg zajęć:
-
Przywitanie piosenką „Ty-Ja-My”.
Grupa uczestników stoi w kręgu, parami, twarzami do siebie. Wspólnie śpiewają z jednoczesnym wykonywaniem gestów:
Ty-Ja-Ja-Ty
To jesteśmy My
(uczestnicy klaszczą w dłonie 3 razy, i przesuwają się o jedno miejsce).
Piosenka powtarzana jest kilka razy, tak aby każdy z każdym się przywitał.
-
Zabawa ruchowa „Stacyjkowo”.
Uczestnicy dzielą się na dwie grupy, ustawiają w dwa pociągi i w rytm utworu „Jedzie pociąg z daleka”, docierają do dwóch stacji. Stacja pierwsza „Dotykowo”, stacja druga „Ciasteczkowo”.
W stacji pierwszej uczestnicy, gołymi stopami, przechodzą po ścieżce ułożonej z krążków sensorycznych dużych, następnie bez kontroli wzroku, dobierają w pary krążki (małe-duże) o identycznej fakturze. Każdy z uczestników zapoznaje się ze wszystkimi fakturami.
W stacji drugiej, uczestnicy wałkują ciasto, podsypują mąką, a następnie, przy pomocy foremek, wycinają rożne kształty ciasteczek. Opowiadają o kształtach. Po wykonaniu zadań, grupy zamieniają się stacjami.
-
Różnicowanie smaków gorzki-słodki.
Wszyscy uczestnicy siedzą w kręgu, częstowani są czekoladami o smakach gorzkim i słodkim, różnicują smaki, a następnie wyszukują ilustracje, przedstawiające artykuły spożywcze o smaku gorzkim i słodkim.
-
Zabawa w skojarzenia.
Dzieci siedzą w kręgu, osoba prowadząca zadaje pytania:
- słodki jak? gorzki jak?, a dzieci pokazują ilustracje produktów spożywczych o smaku gorzkim lub słodkim.
-
Ćwiczenia grafomotoryczne.
Uczestnicy rysują po śladzie, a następnie kolorują ilustracje przedstawiające ciastka.
-
Podziękowanie uczestnikom za wspólną zabawę i spacer po lesie, w trakcie którego, uczestnicy wykonują ćwiczenia oddechowe, dmuchając na liście, źdźbła traw.
5. Temat: Logorytmika – czyli wieloaspektowe oddziaływania słowno – muzyczne
Cel główny: Pobudzanie gotowości do podejmowania ruchu.
Cele szczegółowe: usprawnianie koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej i doskonalenie orientacji w schemacie własnego ciała; doskonalenie poczucia rytmu, kształtowanie umiejętności regulacji oddechu oraz łączenia prawidłowego oddychania z fonacją; kształtowanie świadomości fonologicznej i pamięci słuchowej oraz usprawnianie zmysłu dotyku.
Metody: podająca, eksponująca, aktywizująca – Gimnastyka Mózgu wg Paula Dennisona,
Formy pracy: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupie.
Środki dydaktyczne: plansze ze schematami figur, paski bibuły, szyszki, instrumenty muzyczne, płyta CD z nagraniem J. Straussa „Nad pięknym modrym Dunajem”, płyta CD Mozarta z nagraniem „Marsz turecki”, płyta CD C. Saint Savens „Karnawał zwierząt”, plastikowe nakrętki.
Przebieg zajęć:
-
Spacer po lesie, w czasie którego uczestnicy zbierają szyszki.
-
Powitanie – „Rytm imion”.
Osoba prowadząca, wita się z uczestnikami, wyklaskując z nimi, sylabowy rytm ich imion.
-
Zabawa „Łokieć wita się z kolanem” (utwór „Karnawał zwierząt”).
Uczestnicy wykonują, w rytm muzyki, ruchy naprzemienne, dotykają lewym łokciem do prawego kolana i na przemian, prawym łokciem do lewego kolana. Gdy muzyka przestaje grać, wykonują figury, demonstrowane na planszy, przez osobę prowadzącą.
-
Zabawa „Nakrętkowo” (utwór „Marsz turecki”).
Uczestnicy w siadzie skrzyżnym, siedzą w parach, otrzymują nakrętki. W rytm muzyki przenoszą po jednej nakrętce ze strony lewej na prawą. Gdy muzyka przestaje grać, uczestnicy przybijają sobie „piątki”. To samo ćwiczenie wykonują ze strony prawej na lewą.
-
Zabawa słowno-ruchowa „Stonoga”.
Prowadzący wypowiada tekst, demonstrując ruchem ciała. Zadaniem uczestników jest powtórzenie poszczególnych wersów, z równoczesnym naśladowaniem gestów oraz dokończeniem rymowanki:
Idzie, idzie, idzie stonoga
Patrzy, patrzy, a tu? … (noga)
Idzie, idzie, idzie sowa
Patrzy, patrzy, a tu? … (głowa)
Idzie, idzie, idzie kos
Patrzy, patrzy, a tu? … (nos)
Idzie, idzie, idzie malec
Patrzy, patrzy, a tu? … (palec)
-
Odtwarzanie przestrzenne układów rytmicznych.
Dla każdego dziecka, prowadzący układa z szyszek, struktury rytmiczne. Każdy z uczestników otrzymuje instrument muzyczny, za pomocą którego, ma wygrać przedstawiony rytm.
-
Zabawa wyciszająca „Leniwe ósemki” (utwór „Nad pięknym modrym Dunajem”).
Uczestnicy otrzymują paski bibuły i w rytm muzyki, wraz z osobą prowadzącą, wykonują ruchy kreśląc ósemki.
-
Podziękowanie z wspólną zabawę, spacer po lesie, w trakcie którego, uczestnicy dotykają drzew, różnymi częściami ciała, utrwalonymi w trakcie zajęć.
6. Temat: Bo to już wiosna
Cel główny: Zapoznanie uczestników z elementami przyrody, charakterystycznymi dla pory roku, jaką jest wiosna. Nawiązanie pozytywnych relacji w grupie.
Cele szczegółowe: wdrażanie do koncentrowania uwagi na bodźcach słuchowych i doskonalenie percepcji wzrokowo-słuchowo-ruchowej, poszerzanie zasobu słownictwa czynnego i biernego, usprawnianie narządów mowy, kształtowanie umiejętności rozróżniania kolorów; wdrażanie uczestników do zespołowego wykonywania zadań.
Metody: słowno-percepcyjna, zadaniowo-czynnościowa, zabawowa, stymulowania aktywności twórczej, gesty MAKATON.
Formy pracy: grupowa, indywidualna.
Środki dydaktyczne: nagranie utworu „Wiosna” zespołu Skaldowie, nagranie utworu „Wiosna” Vivaldiego, płyta CD z nagraniem F. J. Gossec „Gawot”, płyta CD: Logofigle, płyta CD: Słoneczne nutki, piosenka pt. Kwiatek, nagrania dźwięków: wiatru, deszczu, nagrania głosów zwierząt: skowronek, bocian, żaba, ilustracje przedstawiające skowronka, bociana, żabę, słońce, liście, chusta animacyjna, piłka sensoryczna, emblematy kwiatów, emblematy kolorowych motyli, brystol, szablony wazonów, klej, kostium Pani Wiosny.
Przebieg zajęć:
-
Wprowadzenie - rozmowa w kręgu, przywitanie wiosny.
-
Wejście Pani Wiosny i przywitanie się z uczestnikami słowami wiersza:
W kole wszyscy już stoimy
Każdy czyjąś rękę trzyma
i dzień dobry już mówimy
Tak zabawa się zaczyna
Uczestnicy w kręgu przekazują sobie uścisk dłoni. -
Zabawa ruchowa „Jestem tancerzem” do utworu „Wiosna” zespołu Skaldowie.
W rytm utworu, uczestnicy poruszają się w parach i wykonują polecenia:
- tańczą same ręce,
- tańczą same nogi,
- tańczy głowa,
- tańczą biodra,
- tańczy całe ciało. -
Szukanie wiosennych kwiatów.
W sali ukryte są emblematy kwiatów, uczestnicy podzieleni na dwie grupy, odszukują je i przyklejają do pustego wazonu, tworząc kompozycję kwiatową.
W trakcie zabawy w tle słuchać muzykę Vivaldiego „Wiosna”. -
Usprawnianie aparatu mowy „Wiosenne porządki”, do muzyki F. J. Gossec „Gawot”.
Uczestnicy siedzą w kręgu, Pani Wiosna demonstruje ćwiczenia narządów mowy:
- otwieramy okno – otwieramy buzie,
- sprawdzamy, czy ciepło na dworze – wysuwamy język między zęby,
- myjemy szyby – szorujemy językiem po zębach górnych i dolnych,
- wycieramy kurze – przesuwamy szerokim językiem po podniebieniu,
- układamy w szafach ubrania – otwieramy buzie, dotykamy kolejno zębów na dole, potem na górze,
- pierzemy firanki – parskamy,
- jest już pięknie posprzątane – cmokamy, -
Zabawa „kolorowe motyle”.
Uczestnicy siedzą w kręgu, Wiosna rozdaje emblematy przedstawiające motyle, w kolorach: czerwone, żółte, zielone, różowe. Mówi także, aby każdy zapoznał się ze swoim motylem. Na hasło: „Fruwają czerwone motyle” – uczestnicy podnoszą emblematy do góry. Zabawa powtarza się dla każdego koloru. -
Zabawa w skojarzenia.
Dzieci stoją w kręgu, Pani Wiosna rzuca do nich piłką. Zadaniem jest skojarzenie koloru z symbolem wiosny:
- zielony jak: trawa, liście,
- żółty jak: żonkile, słońce,
- biały jak: konwalie, bazie itd. -
Zabawa doskonaląca koncentrację uwagi na dźwiękach.
Uczestnicy wraz z opiekunami stoją w kręgu, trzymając chustę animacyjną. Na dźwięk wiatru poruszają chustą, na dźwięk deszczu, chowają się pod nią. -
Zagadki, poparte nagraniami odgłosów zwierząt i ilustracjami.
- przyleciał szary ptaszek, na polanie zaśpiewał jak dzwonek, znają go dobrze dzieci, bo to jest … (skowronek),
- one to zieloną wiosną, w lesie na drzewach rosną (listki),
- powrócił do nas z dalekiej strony, ma długi ogon i dziób czerwony (bocian),
- gdy się schowa za chmury, świat staje się ponury, a weselej jest na świecie, kiedy śmieje się z góry (słońce), -
Pożegnanie.
Pani Wiosna dziękuje wszystkim, za wspólna zabawę i żegna się piosenką pt. Kwiatek z użyciem gestów MAKATON. Uczestnicy wraz z opiekunami naśladują gesty. -
Spacer po lesie, wsłuchiwanie się w odgłosy wiosennej przyrody, rozmowa na temat panującej w tym dniu pogody.
11. OPINIE EKSPERTÓW NA TEMAT PROGRAMU „LECZYMY LASEM”
Małgorzata Spendel - posiada 36 letnie doświadczenie w pracy psychologicznej, w tym diagnostyczno – terapeutycznej z dziećmi i młodzieżą, realizuje autorskie programy szkoleń dla nauczycieli w dziedzinie specjalnych potrzeb edukacyjnychm.in. uczniów z niepełnosprawnością. Członek Zespołu do spraw specjalnych potrzeb edukacyjnych, powołanego przez Ministra Edukacji Narodowej). Katowice, 2018-07-20
Z analizy opisu programu „Leczymy lasem” wynika, że Projekt został zrealizowany wspólnie przez Fundację Przyjazna Planeta, Poradnię Psychologiczno – Pedagogiczną i Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy w Radomsku oraz Lasy Państwowe. Jest to nowatorska i pierwsza w Polsce metoda leczenia i usprawniania dzieci niepełnosprawnych w naturalnym środowisku.
Na etapie planowania trafnie określono główny problem, który miał być rozwiązany poprzez projekt. Punktem wyjścia było zebranie informacji o danej kwestii. Autorzy projektu korzystali z wiedzy teoretycznej i praktycznej dostępnej w kraju i za granicą. Wykazano, że las bardzo pozytywnie i wielozmysłowo oddziaływuje na dzieci niepełnosprawne. Podjęte działania terapeutyczne okazały się trafnie dobrane i bardzo skuteczne.
Beneficjentami Programu byli: dzieci i młodzież w wieku od 7 do 24 lat (posiadający orzeczenie o niepełnosprawności intelektualnej z dodatkowo stwierdzonym zespołem Downa lub autyzmem), ich rodzice/ opiekunowie prawni oraz wychowawcy z ośrodka specjalnego.
Cele Programu zostały określone zgodnie z regułą SMART. Jasne i konkretne określenie celów projektu umożliwiło wyznaczenie jasnych i konkretnych efektów czyli rezultatów. To pozwoliło również na ich osiągnięcie.
Opisane działania podjęte w trakcie realizacji programu umożliwiły zastosowanie skutecznych metod pracy z dziećmi i młodzieżą. Metody zostały dobrane do ich indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych.
Program był realizowany zgodnie z metodologią programów edukacyjno - terapeutycznych. Zabawy i działania terapeutyczne usprawniły sferę ruchową, poznawczą oraz emocjonalno-społeczną uczestników. Zajęcia i zabawy dostosowano do możliwości uczestników w zakresie metod i form oraz stymulowano rozwój w oparciu o zasady poglądowości, przystępności, łączenia teorii z praktyką, trwałości wiedzy i umiejętności, samodzielności i współpracy rówieśniczej.
Realizatorzy programu na bieżąco monitorowali skuteczność oddziaływań terapii lasem na uczestników i wprowadzali odpowiednie korekty. Przeprowadzono dwie spójne i rzetelne analizy badania ankietowego skierowanego do rodziców oraz oceny funkcjonowania osób z niepełnosprawnością intelektualną przeprowadzone przez pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznej oraz wychowawców ośrodka szkolno-wychowawczego.
Podsumowanie
Pomysł leczenia dzieci niepełnosprawnych lasem jest bardzo kreatywny i nowatorski. Oprócz jego walorów zdrowotnych, warte zauważenia są działania ukierunkowane na poprawę funkcjonowania poznawczego i emocjonalno-społecznego osób niepełnosprawnych. Oddziaływanie terapeutyczne lasu jest niepodważalne, to najlepsza i najskuteczniejsza terapia integracji sensorycznej dzieci.
Realizatorom Programu udało się zaktywizować w realizacji działań rodziców dzieci niepełnosprawnych. Jest to bardzo ważna kwestia prognostyczna - po zakończeniu programu rodzice będą kontynuowali oddziaływania terapeutyczne swoich dzieci w naturalnym środowisku.
Ważnymi aspektami programu są kwestie spojrzenia na niepełnosprawnych i ich rodziny:
- społeczny model niepełnosprawności – zamiast deficytów czy specjalnych potrzeb edukacyjnych koncentracja na barierach w procesie edukacji,
- uczenie się oparte na współpracy z innymi – uczniowie pomagają sobie na różne sposoby – przy elastycznym i dobrze pomyślanym podziale uczniów na odpowiednie grupy,
- rozwiązywanie problemów w oparciu o współpracę z innymi; uwzględnia ono systematyczną pracę nauczyciela nad sprawnym zarządzaniem aktywnością uczniów podczas zajęć,
- podział uczniów na grupy „wewnętrznie zróżnicowane” oraz zindywidualizowane podejście do potrzeb każdego z uczniów.
Rekomenduję kontynuację programu w kolejnych latach w przedszkolach, szkołach i placówkach.
Przygotowanie do takiej pracy z osobami niepełnosprawnymi powinno być integralną częścią studiów pedagogicznych oraz tematem szkoleń doskonalących dla pracujących nauczycieli.
**********************************************************************************************************
Radosław Piotrowicz - dr n. hum., oligofrenopedagog, specjalista w zakresie rehabilitacji dzieci ze sprzężoną niepełnosprawnością, wczesnej interwencji, diagnosta, terapeuta, wykładowca w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. Członek Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Fundacja Wsparcie na Starcie, autor publikacji oraz redaktor serii wydawniczej Wczesna interwencja – pomoc dziecku i rodzinie. Warszawa, 2018-07-15
Program terapeutyczny dla dzieci niepełnosprawnych „Leczymy lasem” (w opracowaniu Wiesław Kamiński, Aneta Niedźwiecka - Fundacja Przyjazna Planeta) ma uzasadnienie pedagogiczne, społeczne i stanowi innowację pedagogiczną. Program został przygotowany i był realizowany przez zespół legitymujący się doświadczeniem merytorycznym oraz metodycznym, co znajduje odbicie w konstrukcji programu, doborze treści nauczania oraz dokonanej ewaluacji. Rozumienie osoby z niepełnosprawnością, jako aktywnego podmiotu w procesie uczenia się, umiejącego samodzielnie i celowo działać przy zapewnieniu optymalnych warunków wsparcia, jest podstawową, a jednocześnie prawidłową osią konstrukcji programu.
Opracowany program stanowi odniesienie do tradycyjnej edukacji, bazującej na uczeniu w naturalnym środowisku ucznia. Program jest zgodny z założeniami edukacji przez przyrodę. Edukacja przez przyrodę polega na bezpośrednim jej oddziaływaniu na osobę niezależnie (mimowolnie) i zależnie (dowolnie) od jej działań. Samo spontaniczne niezorganizowane obcowanie z przyrodą ma charakter edukacyjny. Szczególną rolę, choć często niedocenianą pełni las. Badania naukowe (za wydziałem Biologii UWM w Olsztynie) udowodniły, że nawet krótki pobyt w lesie powoduje wyraźny spadek hormonu stresu. Spacer wśród drzew, nazywany „leśną kąpielą" pozwala zachować równowagę psychiczną, wzmacnia układ odpornościowy i pobudza organizm do odnowy. Docenienie roli lasu w postaci opracowanego programu jest ważnym i istotnym, zasługującym na uznanie wkładem w edukację i terapię osób z niepełnosprawnością. Założeniem tak przyjętego stanowiska edukacji przez przyrodę jest: zrozumienie otaczających zjawisk, kształtowanie umiejętności adaptacji do otoczenia, aktywizowanie do działania (ekspresja słowna, ruchowa, artystyczna) oraz konstruowanie rzeczywistości w swoim najbliższym środowisku (współdecydowanie, współdzielenie, kreatywność). Stąd mają uzasadnienie zastosowane aktywne, waloryzacyjne oraz terapeutyczne metody uczenia i zdobywania sprawności. Analizowany program „Leczymy lasem” jest przemyślanym, spójnym, celowym i zorganizowanym działaniem dydaktyczno-terapeutycznym, realizowanym w formie cyklicznych wyjazdów terapeutycznych do lasu dla dzieci niepełnosprawnych. Zatem ocena programu jest wysoka. Koncepcja programu pod względem pedagogicznym spełnia wymagania programu edukacyjnego i terapeutycznego.
Jasno zostały określone cele programu oraz formy ich realizacji. Analizowany program zbudowany jest wokół trafnie określonych założeń terapeutycznych jakimi są: stymulowanie ogólnej sprawności organizmu w zakresie kondycji i wytrzymałości fizycznej, korygowanie deficytów rozwojowych, rozwijanie kompetencji emocjonalno-społecznych, kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach nowych i trudnych oraz korygowania własnych zachowań w naturalnym środowisku. Program zawiera propozycje scenariuszy zajęć, które są podstawą organizacji zajęć. Treści i zadania programowe są zgodne z założeniami edukacji społecznej, przyrodniczej, technicznej, wychowania fizycznego w podstawie programowej.
Analizowany program został pozytywnie zweryfikowany w takcie realizacji z 27 osobami w wieku od 7 do 24 lat, posiadających aktualne orzeczenie o niepełnosprawności, zwłaszcza intelektualnej. Beneficjentami programu są również rodzice i opiekunowie prawni, którzy uczestniczyli w części wyjazdów terapeutycznych oraz wychowawcy ze specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego. Na ewaluację programu składały się dwie spójne i rzetelne analizy: badania ankietowego skierowanego do rodziców oraz oceny funkcjonowania osób z niepełnosprawnością intelektualną przeprowadzone przez pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznej oraz wychowawców ośrodka szkolno-wychowawczego. Pierwsza ewaluacja miała na celu weryfikacje program przez wprowadzenie zmian w celu poprawy efektywności programu, druga zaś końcowa została dokonana po 19 spotkaniach terapeutycznych. W drugiej części programu uwzględniono wnioski i rekomendacje specjalistów Poradni z pierwszej edycji. W związku z tym wdrożono działania mające na celu eliminację zachowań negatywnych u części uczestników, co spowodowało poprawę w zakresie ich funkcjonowania. Efektem tego był brak występowania zachowań niewłaściwych u uczestników programu. U żadnego z nich nie zaobserwowano zmian negatywnych. W pierwszej edycji u 14 osób nie zaobserwowano istotnych zmian w funkcjonowaniu. Podczas drugiej edycji zmniejszyła się liczba osób funkcjonujących na tym samym, co wyjściowy poziomie, nie zaobserwowano zmian w zachowaniu u 9 uczestników programu. Brak widocznych pozytywnych efektów może wynikać z relatywnie wysokich kompetencji społecznych i osobistych beneficjentów lub niskiej frekwencji udziału w projekcie. Należy jednak podkreślić, że uczestnikami są osoby z zróżnicowanym rozpoznaniu klinicznym i poziomie funkcjonowania społecznego. Ponadto efektywność programu jest uzależniona od systematycznego, cyklicznego udziału. Każda osoba - uczestnik wymaga indywidualnego podejścia, czasu na adaptację oraz określenia dla niego kluczowego celu terapeutycznego.
Podsumowanie:
Tak więc program terapeutyczny „Leczenie lasem” jest naturalną formą wsparcia w rozwoju osób z niepełnosprawnością ukierunkowaną na naukę kluczowych umiejętności: reagowania na bodźce, adaptacja do nowych warunków, motywacja do działania, naśladownictwo, samoobsługa, współdziałanie, odpowiedzialność, komunikacja. Realizacja zajęć w lesie w sposób pozytywny wpływa zarówno na zdrowie fizyczne, relaksację, samopoczucie, odreagowanie na stres. Zarówno u uczniów jak i rodziców. Ponadto realizacja zajęć z uczestnikami oraz z rodzicami stanowi podstawę do budowania wzajemnych relacji, integracji społecznej.
Podsumowując opracowany program terapeutyczny „Leczenie Lasem” jest naturalną formą prowadzenia wieloprofilowej terapii dzieci, młodzieży i osób dorosłych. Stanowi podstawę do realizacji zajęć z zakresu integracji percepcyjno-motorycznej. Jest przeciwwagą dominującej specjalistycznej terapii w gabinetach. Program „Leczenie lasem” z powodzeniem może być realizowany z dziećmi, młodzieżą i osobami dorosłymi zarówno z niepełnosprawnością jak i pełnosprawnych. Może być również skierowany do całych rodzin, jako okazja do integracji, do wspólnego spędzania czasu, relaksacji, promowania zdrowego trybu życia. Rekomenduję kontynuację programu w kolejnych latach, w placówkach edukacyjnych na różnych poziomach, palcówkach rehabilitacji społeczno - zawodowej.
12. PARTNERZY PROGRAMU „LECZYMY LASEM”
KRÓTKO O FUNDACJA PRZYJAZNA PLANETA
Ustanowiona w dniu 25 maja 2016 r., a zarejestrowana w KRS 23 sierpnia 2016 r.
Jak działamy?
-
Pomagamy w powrocie do zdrowia dzieciom przewlekle chorym m.in. na ciężkie astmy, alergie, zespół Downa
-
Podejmujemy wszelkie działania proekologiczne w celu poprawy stanu środowiska naturalnego
Jak można nas wesprzeć?
-
Zamawiając nasze usługi (badania i analizy techniczne, specjalistyczne projekty techniczne, pisanie wniosków o dotacje, organizowanie szkoleń i imprez, kreowanie wizerunku firm)
-
Zostając wolontariuszem
-
Przekazując darowizny rzeczowe lub wpłatę na konto
ul. Prymasa Wyszyńskiego 2/6, 97-500 Radomsko, www.przyjaznaplaneta.com.pl
Tel. 733 08 2016, e-mail: przyjazna.planeta@interia.pl
Nr konta Pekao SA 57 1240 3132 1111 0010 6962 2336
Numer KRS 0000633156, NIP 7722409009, REGON 36521170200000
1)Jak podaje Urząd Statystyczny w Łodzi (2014) na terenie woj. łódzkiego liczba osób z niepełnosprawności w wieku 0 – 16 wynosi 12 257 osób (za raportem: Niepełnosprawni w woj., łódzkim. Analiza statystyczna, tab1, s 62). Z kolei jak podaje Powiatowy Program Działań na rzecz Osób Niepełnosprawnych w latach 2014-2020 powiatu radomszczańskiego, Powiatowy Zespół do spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Radomsku wydał osobom poniżej 16 r.ż. w 2010 – 278, w 2011 – 311, w 2012 – 326 orzeczeń o niepełnosprawności. Dodatkowo według Narodowego Spisu Powszechnego ogólna liczba osób niepełnosprawnych wynosiła 333,8 tys. Liczba osób niepełnosprawnych w pow. radomszczańskim jest wysoka i oscyluje na poziomie 96- 115/1000 osób.