PARTNERZY PROGRAMU
- PORADNIA PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNA W RADOMSKU
- SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO - WYCHOWAWCZY W RADOMSKU
- LASY PAŃSTWOWE

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

​Spis treści

 

1. Wstęp

2. Uczestnicy

3. Cele programu

4. Sposoby osiągania celów

5. Zajęcia w środowisku naturalnym

6. Metody pracy

7. Planowane rezultaty

8. Realizacja programu

9. Ewaluacja programu

10. Przykładowe scenariusze zajęć prowadzonych w naturze

• 1. Temat: Pani Jesień

• 2. Temat: Nasze ulubione drzewa

• 3. Temat: Urodziny Marchewki

• 4. Temat: Stacyjkowo

• 5. Temat: Logorytmika – czyli wieloaspektowe oddziaływania słowno – muzyczne

• 6. Temat: Bo to już wiosna

11. Opinie ekspertów na temat programu „Leczymy lasem”

12. Partnerzy programu i krótko o Fundacji

13. Podsumowanie programu 2017-2018

 

Program opracowali: Aneta Niedźwiecka, Wiesław Kamiński - Fundacja Przyjazna Planeta

 

Scenariusze: Barbara Braszczyńska, Kamila Klekowska, Joanna Nitecka, Anna Szwedzik - Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Radomsku

​

1. WSTĘP

​

Program „Leczymy lasem” jest to nowatorska metoda leczenia i usprawniania dzieci niepełnosprawnych, poprzez terapię prowadzoną w lesie. Ściśle łączy się on z celami Fundacji Przyjazna Planeta, która pomaga dzieciom niepełnosprawnym i podejmuje działania proekologiczne.

Program zrodził się podczas rozmów zarządu Fundacji, który w dniu 01.06.2017r. podjął uchwałę o rozpoczęciu działań. Kolejnym krokiem było znalezienie partnerów do realizacji autorskiego projektu. Udało się przekonać do tego dyrekcje Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej w Radomsku i Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego w Radomsku. Kolejnym ważnym partnerem zostały także Lasy Państwowe.

Rodzice dzieci niepełnosprawnych od lat zauważają bardzo pozytywny wpływ przyrody na ich chore pociechy. Również specjaliści z Ministerstwa Środowiska i Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego twierdzą, że leczenie lasem jest najlepszą z dotychczas znanych w teorii form terapii uzupełniającej dzieci niepełnosprawnych.

Podczas badania potrzeby realizacji programu została przeprowadzona diagnoza środowiska lokalnego, z której wynikało, że:
- w województwie łódzkim, w tym w powiecie radomszczańskim rośnie liczba wydawanych orzeczeń o niepełnosprawności, także dla osób z zaburzeniami psychicznymi (szczególnie wśród dzieci)1,
- w Polsce ocenia się, że jedna osoba z autyzmem przypada na 300 mieszkańców. W sumie w naszym kraju żyje ok. 30 tys. osób z autyzmem i zespołem Aspergera, zaburzeniem pokrewnym, ale o łagodniejszym przebiegu,
- dzieci ze schorzeniami psychicznymi mają utrudniony start w życiu, trudniej przyswajają wiedzę, mają gorsze kontakty z rówieśnikami, istnieje więc ogromna potrzeba terapii; obok rehabilitacji fizycznej, istotna jest również rehabilitacja społeczna, zwłaszcza dla osób z niepełnosprawnością intelektualną i zaburzeniami psychicznymi.

Jak się okazuje wykorzystanie dendroterapii w leczeniu niepełnosprawnych niestety nie występuje, choć jest skuteczne i bardzo potrzebne. Wynika to z badań, przeprowadzanych na świecie: w Holandii zbadano, że osoby mieszkające blisko lasów chorują o 20 proc. rzadziej, badania Japończyków przeprowadzone pod koniec lat 90.XX wieku udowodniły, że nawet krótkotrwałe przebywanie w lesie powoduje spadek hormonu stresu. Spacer po lesie wzmacnia układ odpornościowy i pobudza organizm do odbudowy. Potrzeba i celowość terapii w naturalnym środowisku wynika też z ewaluacji przeprowadzonej programu „Leczymy lasem”, który rozpoczęliśmy w sierpniu 2017 r. Specjaliści z Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej, pracujący z podopiecznymi Fundacji oraz pracownicy Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego i opiekunowie zaobserwowali pozytywne zmiany u dzieci, związane z udziałem w projekcie, o których będzie mowa w kolejnych rozdziałach.

Niniejszy program zawiera informacje o uczestnikach, celach programu, formach pracy, sposobach osiągania celów, metodach terapii i planowanych rezultatach. Przedstawia również szczegółowy opis sposobów realizacji programu, dotyczących naboru uczestników, organizacji wyjazdów oraz wytypowanych obszarów leśnych. Kolejnym elementem tego programu jest też informacja o planowanych działania ewaluacyjnych, które doprowadzą do oceny jego skuteczności. Na zakończenie programu zamieściliśmy również kilka przykładowych scenariuszy zajęć terapeutycznych, opracowanych przez specjalistów z Poradni.

 

2. UCZESTNICY

​

• Programem objętych jest około 30 osób w wieku od 7 do 24 lat, posiadających aktualne orzeczenie o niepełnosprawności, zwłaszcza intelektualnej.

• Beneficjentami programu są również rodzice i opiekunowie prawni, którzy uczestniczą w części wyjazdów terapeutycznych, aby „zarazić” ich przekonaniem, że leczenie lasem jest świetną terapią wspomagającą i powinni korzystać z niej ze swoimi dziećmi także dodatkowo, poza realizowanym programem oraz po jego zakończeniu.

• Beneficjantami są także wychowawcy ze specjalnego ośrodka, których zachęcamy do częstego prowadzenia z dziećmi zajęć na świeżym powietrzu, także po zakończeniu programu.

 

 

3. CELE PROGRAMU

 

CEL: Stymulowanie ogólnej sprawności organizmu w zakresie kondycji i wytrzymałości fizycznej w naturalnym środowisku

spacery po lesie

SPOSÓB REALIZACJI: zajęcia ruchowe na świeżym powietrzu, zajęcia muzyczno ruchowe związane z przekroczeniem linii środk. ciała

ćwiczenia doskonalące funkcje oddechowe, usprawnianie motoryki małej i dużej.

​

CEL: Stymulowanie deficytów rozwojowych w naturalnym środowisku

SPOSÓB REALIZACJI: Ćwiczenia wzbogacające słownik bierny i czynny, ćwicz.nia rozumienia werbalnego i doskonalenia pamięci oraz uwagi słuchowej, Ćwiczenia doskonalące komunikację pozawerbalną /posługiwanie się gestami, mimiką twarzy, postawa ciała/

Ćwiczenia z zakresu koordynacji wzrokowo –słuchowo - ruchowej,

 

CEL: Zabawy usprawniające polisensoryczne poznawanie świata, stymulacja dotykowa, wzrokowa, słuchowa, węchowa

Usprawnianie narządu mowy

Stymulowanie procesów percepcyjno - poznawczych

Kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych

Ćwiczenia relaksacyjne

Systemu wzmocnień dostosowany indywidualnych potrzeb każdego uczestnika

Rozmowy oraz działania wspierające umożliwiające odreagowywanie napięć emocjonalnych

Kształtowanie umiejętności korygowania zachowań stereotypowych, agresywnych w naturze

Ćwiczenia relaksacyjne

Systemu wzmocnień dostosowany indywidualnych potrzeb każdego uczestnika

Rozmowy i działania wspierające umożliwiające odreagowywanie napięć emocjonalnych

Kształtowanie umiejętności akceptacji oraz dostosowywania się do zmian otoczeniu

Kształtowanie umiejętności rozpoznawania sygnałów płynących z własnego ciała

Rozwijanie kompetencji emocjonalno-społecznych w naturalnym środowisku

Doskonalenie umiejętności rozpoznawania, nazywania i wyrażania emocji

Doskonalenie zdolności współpracy w grupie i parach

Usprawnianie zdolności respektowania reguł i zasad panujących w grupie

Kształtowanie umiejętności naśladowania prawidłowych wzorców funkcjonowania

Stwarzanie sytuacji umożliwiających ponoszenie konsekwencji negatywnych oraz pozytywnych własnych działań oraz wypowiedzi

Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa oraz atmosfery sprzyjającej wyrażaniu siebie, a także spontanicznym zachowaniom

 

1. SPOSOBY OSIĄGANIA CELÓW

 

• Podkreślanie i docenianie sukcesu dziecka, wzmacnianie podjętego przez nie wysiłku, nienależnie od efektu końcowego

• Indywidualizacja zadań do możliwości dziecka

• Dostosowanie czasu trwania zajęć do indywidualnych możliwości dziecka

• Zapewnienie atmosfery sprzyjającej akceptacji i nawiązaniu wzajemnych relacji

• Korygowanie zachowań niepożądanych
   

1. ZAJĘCIA W ŚRODOWISKU NATURALNYM

 

• Zajęcia grupowe i indywidualne – aktywizacja dzieci oraz ich rodziców i opiekunów.

• Obserwacja zachowań dzieci w naturze oraz ich analiza i wprowadzanie potrzebnych zmian.

 

6. METODY PRACY

a. Aktywizujące

• Zadaniowo – czynnościowa

• Ćwiczenia ruchowe

• Gry i zabawy dydaktyczne

b. Podające

• Pogadanki, rozmowy, opowiadanie

• Reagowanie na polecenia

c. Waloryzacyjne:

• ekspresji ruchowej,

• ekspresji słownej,

• emocji

d. Terapeutyczne

• Arteterapia

• Logorytmika

• Kinezyterapia

• Integracji percepcyjno – motorycznej

• Trening umiejętności emocjonalno - społecznych

• Metoda wzmocnień pozytywnych

• Trening behawioralno – poznawczo – rozwojowy (zachowań kluczowych)

 

7. PLANOWANE REZULTATY

 

Przewidujemy, że dzieci uczestniczące w programie:

• staną się bardziej samodzielne i sprawne fizycznie, co będzie widoczne w lepszym pokonywaniu trudności oraz w zakresie czynności samoobsługowych i higienicznych;

• będą bardziej komunikatywne i uspołecznione, co będzie można poznać po chęci integracji z innymi, konstruktywnych sposobach wyrażania emocji i potrzeb, przystosowywaniu się do nowych sytuacji i norm przyjętych w grupie;

• będą miały mniej zachowań autoagresywnych i stereotypowych, co będzie widoczne w obniżeniu napięcia mięśniowego i emocjonalnego, wyciszeniu, okazywaniu radości;

• będą bardziej otwarte na nowe bodźce, płynące ze środowiska i nowe doświadczenia, co będzie można poznać po akceptacji nowości, zmniejszeniu oporu przed nieznanymi zadaniami i stawianie granic ze strony opiekunów.

 

8. REALIZACJA PROGRAMU

 

a. Nabór uczestników i organizacja programu

 

• Informacja o naborze uczestników do programu zostanie przekazana do opinii publicznej za pomocą lokalnych mediów oraz zamieszczona na stronie internetowej Fundacji.

• Osoby będą kwalifikowane do programu według kolejności zgłoszeń, po sprawdzeniu orzeczenia o niepełnosprawności, przy czym w pierwszej kolejności będą kwalifikowane osoby o najniższym poziomie dochodowości na jednego członka rodziny (na podstawie oświadczenia opiekuna/rodzica).

• Osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności będą zakwalifikowane do wyjazdów tylko pod warunkiem udziału w każdym z nich także rodzica / opiekuna.

• Prawni opiekunowie podpiszą z Fundacją porozumienia i tym samym wyrażą zgodę na udział w programie i udostępnienie dokumentacji dotyczącej niepełnosprawności dzieci.

• Sprawy związane z realizacją projektu oraz walory terapii wspierającej zostaną omówione na spotkaniach z opiekunami uczestników programu. Ponadto opiekunom zostanie rozdany podstawowy ekwipunek wyjazdowy dla dzieci, w postaci kurtek przeciwdeszczowych, plecaków oraz obuwia.

• Organizacja wyjazdów, tj. kwalifikowanie podopiecznych i opiekunów do programu, zapewnienie transportu do lasu i wyżywienia, ustalenie terminów pobytów w Nadleśnictwach, udokumentowanie aktywności i realizacji programu - leży po stronie Fundacji.

• Określa się czas trwania Projektu na ok 1 rok szkolny, tj. od września do czerwca.

 

b. Organizacja wyjazdów terapeutycznych

 

• Dzieci, zakwalifikowane do programu zostaną podzielone na dwie grupy wyjazdowe (po około 14 osób).

• Każda z grup skorzysta w roku szkolnym z ok. 12 wyjazdów terapeutycznych oraz zajęć i terapii lasem, organizowanych około raz na dwa tygodnie. Łącznie dla obu grup zostanie zorganizowanych ok. 24 wyjazdów terapeutycznych do lasów na terenie województwa łódzkiego i śląskiego (przy współpracy z wybranymi nadleśnictwami).

• W każdym wyjeździe weźmie udział: do 14 niepełnosprawnych uczestników, 2 opiekunów z SOSW, 1-2 pracowników Fundacji, 4 specjalistów z Poradni, 3-5 rodziców (wolontariuszy).

• Każdy wyjazd potrwa ok. 7 godzin, z czego ok.4 godziny to pobyt w lesie, pozostały czas to dojazdy i posiłki.

• W czasie pobytu w lesie specjaliści z Poradni będą przez ok. 2 godziny prowadzić zaplanowane zajęcia terapeutyczne i zabawy ruchowe, a także - w przypadku posiadanej przez nadleśnictwo odpowiedniej infrastruktury - zajęcia plastyczne. Pozostałe dwie godziny dzieci będą spacerować po lesie, tańczyć – zajęcia poprowadzą pedagodzy z SOSW.

• Każdy pobyt będzie zawierał elementy terapeutyczne, dostosowane przez specjalistów do chorób dzieci: spacer na dystansie nie dłuższym niż 1 km, podzielony na kilka odcinków; gimnastyka rehabilitacyjna i ćwiczenia ruchowo-oddechowe; elementy wspólnej zabawy dydaktycznej i ruchowej; rozmowy.

 

c. Wytypowane obszary leśne

 

Obszary leśne, w których będą odbywać się wyjazdy z dziećmi, znajdują się na terenach podległych organizacyjnie Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych w Łodzi i Katowicach są to:

• Nadleśnictwo Spała;

• Nadleśnictwo Złoty Potok

• Nadleśnictwo Przedbórz;

• Nadleśnictwo Gidle.

 

 

9. EWALUACJA PROGRAMU

 

Bieżącej obserwacji podlegają osiągnięcia dzieci, ewaluowane w ściśle określonych odstępach czasowych na podstawie informacji zwrotnej uzyskiwanej ze źródeł: od dziecka, opiekunów, osób prowadzących zajęcia, wychowawców, psychologa, pedagoga i logopedy.

 

Ewaluacja programu może również zawierać: rejestr zmian i postępów terapii dzieci oraz ocenę skuteczności podjętych działań. Wszystkie zebrane informacje, poddane gruntownej analizie, powinny dać jasny obraz, czy metody i formy terapii leczenia lasem, zaproponowane w programie były skuteczne. Program będzie na bieżąco modyfikowany i dostosowywany do potrzeb i możliwości dzieci w trakcie jego realizacji.

 

​10. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ TERAPEUTYCZNYCH W NATURZE

 

1. Temat: Pani Jesień

Cel główny: zapoznanie uczestników z elementami przyrody charakterystycznymi dla pory roku jaką jest „ Jesień”.

Cele szczegółowe: doskonalenie zmysłów dotyku, węchu, słuchu; kształcenie prawidłowego toru oddechowego; doskonalenie umiejętności językowych i rozumienia werbalnego, rozwijanie sprawności grafomotorycznej.

Metody: słowna, pokaz, praktycznego działania.

Formy pracy: zbiorowa, indywidualna.

Środki dydaktyczne: strój Pani Jesień, instrumenty muzyczne, arkusze papieru, kredki, naturalne eksponaty (szyszki, grzyby, orzechy, jarzębina, liście, kasztany, chustka, piłki tenisowe).

Przebieg zajęć:

1. Wprowadzenie- pytania dla uczestników: „Jaką mamy porę roku?”, „Jak wygląda przyroda jesienią?”

2. Pani Jesień: Przybyłam do Was, pokonałam długą drogę przez morza, pustynie i oceany w skwarze i burzy aż do Was dotarłam. Kim ja jestem?

3. Rozmowa z uczestnikami dotycząca darów jesieni i pokaz darów jesieni z równoczesnym ich poznaniem za pomocą zmysłów: wzroku, węchu, dotyku.

4. Ćwiczenia kształtujące prawidłowy tor oddechowy: uczestnicy zabawy poszukują jesiennego liścia, wybierają sobie drzewo pod którym siadają i dmuchają zachowując odpowiedni tor oddechowy według wskazań specjalisty prowadzącego zajęcia.

5. Rozpoznawanie eksponatów Jesieni- uczestnicy indywidualnie rozpoznają eksponaty zgromadzone w koszyku Jesieni za pomocą zmysłów( dotyku i węchu z wyłączenie wzroku) próbują je samodzielnie różnicować.

6. Zabawy słuchowo-ruchowe: Uczestnicy zbierają szyszki, układają z nich duże koło i na polecenie osoby prowadzącej wykonują zadania:
   - Gdy usłyszysz dźwięk bębenka, z pośród innych dźwięków, rzucasz piłeczką do koła.
   - Idzie, idzie jeż / Ten kolczasty zwierz / Nóżkami tup, tup / I pod listek siup.
   Zabawa powtarzana jest w coraz szybszym tempie, a uczestnicy chowają się za krzakami, bądź drzewami.
   - Praca plastyczna- odrysowywanie naturalnego konturu liścia i zamalowywanie jego powierzchni kredkami z użyciem barw charakterystycznych dla jesieni.
   - Pożegnanie, spacer po lesie z zabawą „ Grzybobranie”.
   
    

2. Temat: Nasze ulubione drzewa

Cel ogólny: kształtowanie więzi emocjonalnej z przyrodą

Cele szczegółowe: poznawanie świata poprzez zmysły, doskonalenie umiejętności w zakresie orientacji w schemacie ciała i w przestrzeni; wspomagania rozwoju mowy oraz doskonalenie umiejętności werbalnych; doskonalenie koncentracji, uwagi, rozwijanie słuchu fonemowego, usprawnianie rozumienia mowy;

Metody: pokaz, metoda aktywizująca

Formy pracy: praca indywidualna z pomocą osób towarzyszących

Środki dydaktyczne : emblematy z różnymi rytmami deszczowych kropli, instrumenty muzyczne, źdźbła traw, naturalne eksponaty drzew.

Przebieg zajęć:

1. Powitanie uczestników piosenką z elementami gestów Makatonu „ Witam Was”

2. Zabawa dydaktyczna- poszukaj wśród drzew swojego przyjaciela. Każdy uczestnik wybiera swoje drzewo, zapoznaje się z nim za pomocą dotyku, wzroku i węchu. Na polecenie osoby prowadzącej uczestnicy zabawy dotykają się do drzew różnymi częściami ciała: dotykamy się plecami, dotykamy się brzuchami, dotykamy się dłonią (prawa/ lewa), dotykamy się kolanami, dotykamy się stopami, dotykamy się czołem itp.

3. Ćwiczenia oddechowe
   - Każdy z uczestników szuka w sowi otoczeniu źdźbła trawy, opiera się o „swoje” drzewo i wykonuje ćwiczenia oddechowe według polecenia osoby prowadzącej zajęcia.
   - Pantomima: Zdrowe drzewo- Chore drzewo. Na hasło Zdrowe drzewo- uczestnicy wymachują rękami nad głowami, na hasło Chore drzewo opuszczają ręce do dołu

4. Zabawa dydaktyczno-ruchowa: Stań według polecenia:

„Stań obok drzewa”, „Schowaj się za drzewem”, „Stań przed drzewem”, „Stań między drzewami w najbliższym otoczeniu”.

1. Ćwiczenia słuchowe- uczestnicy otrzymują emblematy „ deszczowe rytmy”, wygrywają rytmy na instrumentach muzycznych.

2. Pożegnanie i podziękowanie za wspólne zajęcia oraz spacer po lesie połączony z poleceniem „Omijamy Kałuże”.

 

3. Temat: Urodziny Marchewki

Cel główny: Kształtowanie nawyków prozdrowotnych poprzez zabawę i sytuacje aktywizujące myślenie.

Cele szczegółowe: motywowanie dziecka do aktywności, rozwijanie umiejętności rozumienia werbalnego; rozpoznawanie przez beneficjentów podstawowych warzyw; doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej oraz koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej

Metody: słowna, oglądowa, praktycznego działania.

Formy pracy: zbiorowa, indywidualna.

Środki dydaktyczne: tekst przedstawienia; nagrania CD; naturalne okazy marchewek; naturalne warzywa: ziemniak, burak, pietruszka, pomidor, dynia; emblematy marchewek; obieraczki; sok marchewkowy; ciasto marchewkowe; odtwarzacz; miski.

Przebieg zajęć:

1. Wprowadzenie- zagadka” Chrupie ją zajączek, schrupie ją i Ewka, bo smaczna i zdrowa jest właśnie… (marchewka) „

2. Wejście Marchewki i przywitanie się z uczestnikami:

Dzisiaj moje urodziny / Czas zaprosić więc jarzyny, / Witaminki w koszyk zebrać / I zatańczyć i zaśpiewać / Bom ja piękna, bardzo młoda / Ja- księżniczka marchewkowa. / Proszę więc nie zwlekać wcale / zaczynamy święto balem.

1. Marchewka zaprasza wszystkich do zabawy tanecznej pod tytułem „ Jechał wóz”.

2. Przedstawienie w wykonaniu specjalistów i rodziców ( opiekunów.)

Marchewka: Goście moi, goście mili czyście wszyscy już przybyli ?
(głośne pukanie do altany leśnej- kolejno wchodzą warzywa i witają się z marchewką)

Ziemniak: Hej tam, może ciszej trochę / chcę wystąpić ja- kartofel! / Czasem mówią na mnie ziemniak, / no poważnie, ja nie ściemniam. / Frytki, chipsy, placki macie, / chyba dobrze mnie już znacie.

Burak: Jestem pan buraczek, / Mam czerwony fraczek, / Gruby brzuszek i ogonek mały, / Będzie ze mnie pewnie barszczyk doskonały. / Witaminek mnóstwo dzisiaj wam przynoszę, / W suróweczce smacznej zjadać mnie proszę.

Pietruszka: Witaj marchewko, moja siostrzyczko, / Na urodziny twoje dziś przyszłam, / Lecz zaraz po tym zdrowiutkim balu / Biegnę do kuchni, do wielkich garów. / Tam szybko zmienię balowy ciuszek, bo w zdrowej zupce zawitać muszę.

Pomidor: Patrzcie, co ja nosić muszę / Czerwoniutki, miękki brzuszek, / Witaminki tu schowane- zapytajcie swoją mamę. / Jeszcze jedną- tajemnicę zdradzę wam, / jestem smakowity latem, a na długą zimę będę koncentratem.

Dynia: A oto ja- pękata dynia, / kiedyś ze mnie dobra wróżka wyczarowała karetę dla Kopciuszka. / Jestem też gwiazdą Halloween, / Lecz się nie bójcie mych strasznych min. / I najważniejsze- moja złota głowa- pyszne pestki w sobie chowa.

5. Marchewka zadaje pytanie: „Jakie warzywa przybyły na moje urodziny?”, a uczestnicy udzielają odpowiedzi.

Marchewka: „Wszyscy goście już przybyli, więc czas rozpocząć moje urodziny. Zapraszam wszystkich do zabawy ruchowej „ Na marchewki urodziny”.

Zabawy i konkursy:

- „ Wędrująca Marchewka” – uczestnicy w rytm muzyki podają sobie marchewkę, gdy muzyka cichnie osoba, która trzyma w ręku warzywo dostaje do zjedzenia plasterek marchewki

- „ Na tropie Marchewki ” – leśna altana zamieniła się w marchewkowy ogród, zapraszam do zabawy, której celem jest poszukiwanie emblematów marchewek ukrytych w różnych miejscach sali.

- rzuty marchewkami do celu, obieranie marchewek (konkurs dla dorosłych), obieranie marchewek (konkurs dla beneficjentów).

6. Marchewka dziękuje uczestnikom za udział w konkurencjach, w których wykazali się dużą spostrzegawczością i zręcznością.

7. Życzenia dla Marchewki Wspólne odśpiewanie „Sto lat”.

8. Poczęstunek - degustacja soku oraz ciasta marchewkowego.

1. Pożegnanie z Gośćmi - spacer po lesie, zabawa w „ Echo”.

4. Temat: Stacyjkowo

Cel główny: Wieloaspektowa stymulacja zmysłowa.

Cele szczegółowe: stymulacja dotykowo-czuciowa w oparciu o różne faktury, rozpoznawanie smaków: gorzki, słodki; doskonalenie równowagi i koordynacji wzrokowo-ruchowej, usprawnianie motoryki małej, kształtowanie prawidłowego toru oddechowego; nawiązywanie kontaktu z uczestnikami, poczucia przynależności do grupy, poszerzanie zasobu słownictwa.

Metody: słowna, pokaz, praktycznego działania.

Formy pracy: grupowa, indywidualna.

Środki dydaktyczne: nagranie utworu w wykonaniu Ryszarda Rynkowskiego „Jedzie pociąg z daleka”, krążki sensoryczne duże i ich odpowiedniki małe, ciasto, foremki w różnych kształtach, czekolada mleczna i czekolada gorzka, ilustracje przedstawiające artykuły spożywcze o smaku słodkim i gorzkim, kredki, ilustracje do rysowania po śladzie przedstawiające ciastka, wałki, mąka, apaszka, drogowskazy z nazwami stacji.

Przebieg zajęć:

1. Przywitanie piosenką „Ty-Ja-My”.

Grupa uczestników stoi w kręgu, parami, twarzami do siebie. Wspólnie śpiewają z jednoczesnym wykonywaniem gestów:
Ty-Ja-Ja-Ty
To jesteśmy My
(uczestnicy klaszczą w dłonie 3 razy, i przesuwają się o jedno miejsce).
Piosenka powtarzana jest kilka razy, tak aby każdy z każdym się przywitał.

1. Zabawa ruchowa „Stacyjkowo”.

Uczestnicy dzielą się na dwie grupy, ustawiają w dwa pociągi i w rytm utworu „Jedzie pociąg z daleka”, docierają do dwóch stacji. Stacja pierwsza „Dotykowo”, stacja druga „Ciasteczkowo”.

W stacji pierwszej uczestnicy, gołymi stopami, przechodzą po ścieżce ułożonej z krążków sensorycznych dużych, następnie bez kontroli wzroku, dobierają w pary krążki (małe-duże) o identycznej fakturze. Każdy z uczestników zapoznaje się ze wszystkimi fakturami.

W stacji drugiej, uczestnicy wałkują ciasto, podsypują mąką, a następnie, przy pomocy foremek, wycinają rożne kształty ciasteczek. Opowiadają o kształtach. Po wykonaniu zadań, grupy zamieniają się stacjami.

1. Różnicowanie smaków gorzki-słodki.

Wszyscy uczestnicy siedzą w kręgu, częstowani są czekoladami o smakach gorzkim i słodkim, różnicują smaki, a następnie wyszukują ilustracje, przedstawiające artykuły spożywcze o smaku gorzkim i słodkim.

1. Zabawa w skojarzenia.

Dzieci siedzą w kręgu, osoba prowadząca zadaje pytania:
- słodki jak? gorzki jak?, a dzieci pokazują ilustracje produktów spożywczych o smaku gorzkim lub słodkim.

1. Ćwiczenia grafomotoryczne.

Uczestnicy rysują po śladzie, a następnie kolorują ilustracje przedstawiające ciastka.

1. Podziękowanie uczestnikom za wspólną zabawę i spacer po lesie, w trakcie którego, uczestnicy wykonują ćwiczenia oddechowe, dmuchając na liście, źdźbła traw.

5. Temat: Logorytmika – czyli wieloaspektowe oddziaływania słowno – muzyczne

Cel główny: Pobudzanie gotowości do podejmowania ruchu.

Cele szczegółowe: usprawnianie koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej i doskonalenie orientacji w schemacie własnego ciała; doskonalenie poczucia rytmu, kształtowanie umiejętności regulacji oddechu oraz łączenia prawidłowego oddychania z fonacją; kształtowanie świadomości fonologicznej i pamięci słuchowej oraz usprawnianie zmysłu dotyku.

Metody: podająca, eksponująca, aktywizująca – Gimnastyka Mózgu wg Paula Dennisona,

Formy pracy: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupie.

Środki dydaktyczne: plansze ze schematami figur, paski bibuły, szyszki, instrumenty muzyczne, płyta CD z nagraniem J. Straussa „Nad pięknym modrym Dunajem”, płyta CD Mozarta z nagraniem „Marsz turecki”, płyta CD C. Saint Savens „Karnawał zwierząt”, plastikowe nakrętki.

Przebieg zajęć:

1. Spacer po lesie, w czasie którego uczestnicy zbierają szyszki.

2. Powitanie – „Rytm imion”.

Osoba prowadząca, wita się z uczestnikami, wyklaskując z nimi, sylabowy rytm ich imion.

1. Zabawa „Łokieć wita się z kolanem” (utwór „Karnawał zwierząt”).

​Uczestnicy wykonują, w rytm muzyki, ruchy naprzemienne, dotykają lewym łokciem do prawego kolana i na przemian, prawym łokciem do lewego kolana. Gdy muzyka przestaje grać, wykonują figury, demonstrowane na planszy, przez osobę prowadzącą.

1. Zabawa „Nakrętkowo” (utwór „Marsz turecki”).

Uczestnicy w siadzie skrzyżnym, siedzą w parach, otrzymują nakrętki. W rytm muzyki przenoszą po jednej nakrętce ze strony lewej na prawą. Gdy muzyka przestaje grać, uczestnicy przybijają sobie „piątki”. To samo ćwiczenie wykonują ze strony prawej na lewą.

1. Zabawa słowno-ruchowa „Stonoga”.

Prowadzący wypowiada tekst, demonstrując ruchem ciała. Zadaniem uczestników jest powtórzenie poszczególnych wersów, z równoczesnym naśladowaniem gestów oraz dokończeniem rymowanki:
Idzie, idzie, idzie stonoga
Patrzy, patrzy, a tu? … (noga)
Idzie, idzie, idzie sowa
Patrzy, patrzy, a tu? … (głowa)
Idzie, idzie, idzie kos
Patrzy, patrzy, a tu? … (nos)
Idzie, idzie, idzie malec
Patrzy, patrzy, a tu? … (palec)

1. Odtwarzanie przestrzenne układów rytmicznych.

Dla każdego dziecka, prowadzący układa z szyszek, struktury rytmiczne. Każdy z uczestników otrzymuje instrument muzyczny, za pomocą którego, ma wygrać przedstawiony rytm.

1. Zabawa wyciszająca „Leniwe ósemki” (utwór „Nad pięknym modrym Dunajem”).

Uczestnicy otrzymują paski bibuły i w rytm muzyki, wraz z osobą prowadzącą, wykonują ruchy kreśląc ósemki.

1. Podziękowanie z wspólną zabawę, spacer po lesie, w trakcie którego, uczestnicy dotykają drzew, różnymi częściami ciała, utrwalonymi w trakcie zajęć.

 

6. Temat: Bo to już wiosna

Cel główny: Zapoznanie uczestników z elementami przyrody, charakterystycznymi dla pory roku, jaką jest wiosna. Nawiązanie pozytywnych relacji w grupie.

Cele szczegółowe: wdrażanie do koncentrowania uwagi na bodźcach słuchowych i doskonalenie percepcji wzrokowo-słuchowo-ruchowej, poszerzanie zasobu słownictwa czynnego i biernego, usprawnianie narządów mowy, kształtowanie umiejętności rozróżniania kolorów; wdrażanie uczestników do zespołowego wykonywania zadań.

Metody: słowno-percepcyjna, zadaniowo-czynnościowa, zabawowa, stymulowania aktywności twórczej, gesty MAKATON.

Formy pracy: grupowa, indywidualna.

Środki dydaktyczne: nagranie utworu „Wiosna” zespołu Skaldowie, nagranie utworu „Wiosna” Vivaldiego, płyta CD z nagraniem F. J. Gossec „Gawot”, płyta CD: Logofigle, płyta CD: Słoneczne nutki, piosenka pt. Kwiatek, nagrania dźwięków: wiatru, deszczu, nagrania głosów zwierząt: skowronek, bocian, żaba, ilustracje przedstawiające skowronka, bociana, żabę, słońce, liście, chusta animacyjna, piłka sensoryczna, emblematy kwiatów, emblematy kolorowych motyli, brystol, szablony wazonów, klej, kostium Pani Wiosny.

Przebieg zajęć:

1. Wprowadzenie - rozmowa w kręgu, przywitanie wiosny.

2. Wejście Pani Wiosny i przywitanie się z uczestnikami słowami wiersza:
   W kole wszyscy już stoimy
   Każdy czyjąś rękę trzyma
   i dzień dobry już mówimy
   Tak zabawa się zaczyna
   Uczestnicy w kręgu przekazują sobie uścisk dłoni.

3. Zabawa ruchowa „Jestem tancerzem” do utworu „Wiosna” zespołu Skaldowie.
   W rytm utworu, uczestnicy poruszają się w parach i wykonują polecenia:
   - tańczą same ręce,
   - tańczą same nogi,
   - tańczy głowa,
   - tańczą biodra,
   - tańczy całe ciało.

4. Szukanie wiosennych kwiatów.
   W sali ukryte są emblematy kwiatów, uczestnicy podzieleni na dwie grupy, odszukują je i przyklejają do pustego wazonu, tworząc kompozycję kwiatową.
   W trakcie zabawy w tle słuchać muzykę Vivaldiego „Wiosna”.

5. Usprawnianie aparatu mowy „Wiosenne porządki”, do muzyki F. J. Gossec „Gawot”.
   Uczestnicy siedzą w kręgu, Pani Wiosna demonstruje ćwiczenia narządów mowy:
   - otwieramy okno – otwieramy buzie,
   - sprawdzamy, czy ciepło na dworze – wysuwamy język między zęby,
   - myjemy szyby – szorujemy językiem po zębach górnych i dolnych,
   - wycieramy kurze – przesuwamy szerokim językiem po podniebieniu,
   - układamy w szafach ubrania – otwieramy buzie, dotykamy kolejno zębów na dole, potem na górze,
   - pierzemy firanki – parskamy,
   - jest już pięknie posprzątane – cmokamy,

6. Zabawa „kolorowe motyle”.
   Uczestnicy siedzą w kręgu, Wiosna rozdaje emblematy przedstawiające motyle, w kolorach: czerwone, żółte, zielone, różowe. Mówi także, aby każdy zapoznał się ze swoim motylem. Na hasło: „Fruwają czerwone motyle” – uczestnicy podnoszą emblematy do góry. Zabawa powtarza się dla każdego koloru.

7. Zabawa w skojarzenia.
   Dzieci stoją w kręgu, Pani Wiosna rzuca do nich piłką. Zadaniem jest skojarzenie koloru z symbolem wiosny:
   - zielony jak: trawa, liście,
   - żółty jak: żonkile, słońce,
   - biały jak: konwalie, bazie itd.

8. Zabawa doskonaląca koncentrację uwagi na dźwiękach.
   Uczestnicy wraz z opiekunami stoją w kręgu, trzymając chustę animacyjną. Na dźwięk wiatru poruszają chustą, na dźwięk deszczu, chowają się pod nią.

9. Zagadki, poparte nagraniami odgłosów zwierząt i ilustracjami.
   - przyleciał szary ptaszek, na polanie zaśpiewał jak dzwonek, znają go dobrze dzieci, bo to jest … (skowronek),
   - one to zieloną wiosną, w lesie na drzewach rosną (listki),
   - powrócił do nas z dalekiej strony, ma długi ogon i dziób czerwony (bocian),
   - gdy się schowa za chmury, świat staje się ponury, a weselej jest na świecie, kiedy śmieje się z góry (słońce),

10. Pożegnanie.
    Pani Wiosna dziękuje wszystkim, za wspólna zabawę i żegna się piosenką pt. Kwiatek z użyciem gestów MAKATON. Uczestnicy wraz z opiekunami naśladują gesty.

11. Spacer po lesie, wsłuchiwanie się w odgłosy wiosennej przyrody, rozmowa na temat panującej w tym dniu pogody.

​11. OPINIE EKSPERTÓW NA TEMAT PROGRAMU „LECZYMY LASEM”

​

Małgorzata Spendel - posiada 36 letnie doświadczenie w pracy psychologicznej, w tym diagnostyczno – terapeutycznej z dziećmi i młodzieżą, realizuje autorskie programy szkoleń dla nauczycieli w dziedzinie specjalnych potrzeb edukacyjnychm.in. uczniów z niepełnosprawnością. Członek Zespołu do spraw specjalnych potrzeb edukacyjnych, powołanego przez Ministra Edukacji Narodowej). Katowice, 2018-07-20

Z analizy opisu programu „Leczymy lasem” wynika, że Projekt został zrealizowany wspólnie przez Fundację Przyjazna Planeta, Poradnię Psychologiczno – Pedagogiczną i Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy w Radomsku oraz Lasy Państwowe. Jest to nowatorska i pierwsza w Polsce metoda leczenia i usprawniania dzieci niepełnosprawnych w naturalnym środowisku.

 

Na etapie planowania trafnie określono główny problem, który miał być rozwiązany poprzez projekt. Punktem wyjścia było zebranie informacji o danej kwestii. Autorzy projektu korzystali z wiedzy teoretycznej i praktycznej dostępnej w kraju i za granicą. Wykazano, że las bardzo pozytywnie i wielozmysłowo oddziaływuje na dzieci niepełnosprawne. Podjęte działania terapeutyczne okazały się trafnie dobrane i bardzo skuteczne.

 

Beneficjentami Programu byli: dzieci i młodzież w wieku od 7 do 24 lat (posiadający orzeczenie o niepełnosprawności intelektualnej z dodatkowo stwierdzonym zespołem Downa lub autyzmem), ich rodzice/ opiekunowie prawni oraz wychowawcy z ośrodka specjalnego.

Cele Programu zostały określone zgodnie z regułą SMART. Jasne i konkretne określenie celów projektu umożliwiło wyznaczenie jasnych i konkretnych efektów czyli rezultatów. To pozwoliło również na ich osiągnięcie.

Opisane działania podjęte w trakcie realizacji programu umożliwiły zastosowanie skutecznych metod pracy z dziećmi i młodzieżą. Metody zostały dobrane do ich indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych.

Program był realizowany zgodnie z metodologią programów edukacyjno - terapeutycznych. Zabawy i działania terapeutyczne usprawniły sferę ruchową, poznawczą oraz emocjonalno-społeczną uczestników. Zajęcia i zabawy dostosowano do możliwości uczestników w zakresie metod i form oraz stymulowano rozwój w oparciu o zasady poglądowości, przystępności, łączenia teorii z praktyką, trwałości wiedzy i umiejętności, samodzielności i współpracy rówieśniczej.

Realizatorzy programu na bieżąco monitorowali skuteczność oddziaływań terapii lasem na uczestników i wprowadzali odpowiednie korekty. Przeprowadzono dwie spójne i rzetelne analizy badania ankietowego skierowanego do rodziców oraz oceny funkcjonowania osób z niepełnosprawnością intelektualną przeprowadzone przez pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznej oraz wychowawców ośrodka szkolno-wychowawczego.

Podsumowanie

Pomysł leczenia dzieci niepełnosprawnych lasem jest bardzo kreatywny i nowatorski. Oprócz jego walorów zdrowotnych, warte zauważenia są działania ukierunkowane na poprawę funkcjonowania poznawczego i emocjonalno-społecznego osób niepełnosprawnych. Oddziaływanie terapeutyczne lasu jest niepodważalne, to najlepsza i najskuteczniejsza terapia integracji sensorycznej dzieci.

Realizatorom Programu udało się zaktywizować w realizacji działań rodziców dzieci niepełnosprawnych. Jest to bardzo ważna kwestia prognostyczna - po zakończeniu programu rodzice będą kontynuowali oddziaływania terapeutyczne swoich dzieci w naturalnym środowisku.
 

Ważnymi aspektami programu są kwestie spojrzenia na niepełnosprawnych i ich rodziny:

- społeczny model niepełnosprawności – zamiast deficytów czy specjalnych potrzeb edukacyjnych koncentracja na barierach w procesie edukacji,

- uczenie się oparte na współpracy z innymi – uczniowie pomagają sobie na różne sposoby – przy elastycznym i dobrze pomyślanym podziale uczniów na odpowiednie grupy,

- rozwiązywanie problemów w oparciu o współpracę z innymi; uwzględnia ono systematyczną pracę nauczyciela nad sprawnym zarządzaniem aktywnością uczniów podczas zajęć,

- podział uczniów na grupy „wewnętrznie zróżnicowane” oraz zindywidualizowane podejście do potrzeb każdego z uczniów.

Rekomenduję kontynuację programu w kolejnych latach w przedszkolach, szkołach i placówkach.

Przygotowanie do takiej pracy z osobami niepełnosprawnymi powinno być integralną częścią studiów pedagogicznych oraz tematem szkoleń doskonalących dla pracujących nauczycieli.

**********************************************************************************************************

Radosław Piotrowicz - dr n. hum., oligofrenopedagog, specjalista w zakresie rehabilitacji dzieci ze sprzężoną niepełnosprawnością, wczesnej interwencji, diagnosta, terapeuta, wykładowca w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. Członek Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Fundacja Wsparcie na Starcie, autor publikacji oraz redaktor serii wydawniczej Wczesna interwencja – pomoc dziecku i rodzinie. Warszawa, 2018-07-15
 

Program terapeutyczny dla dzieci niepełnosprawnych „Leczymy lasem” (w opracowaniu Wiesław Kamiński, Aneta Niedźwiecka - Fundacja Przyjazna Planeta) ma uzasadnienie pedagogiczne, społeczne i stanowi innowację pedagogiczną. Program został przygotowany i był realizowany przez zespół legitymujący się doświadczeniem merytorycznym oraz metodycznym, co znajduje odbicie w konstrukcji programu, doborze treści nauczania oraz dokonanej ewaluacji. Rozumienie osoby z niepełnosprawnością, jako aktywnego podmiotu w procesie uczenia się, umiejącego samodzielnie i celowo działać przy zapewnieniu optymalnych warunków wsparcia, jest podstawową, a jednocześnie prawidłową osią konstrukcji programu.

 

Opracowany program stanowi odniesienie do tradycyjnej edukacji, bazującej na uczeniu w naturalnym środowisku ucznia. Program jest zgodny z założeniami edukacji przez przyrodę. Edukacja przez przyrodę polega na bezpośrednim jej oddziaływaniu na osobę niezależnie (mimowolnie) i zależnie (dowolnie) od jej działań. Samo spontaniczne niezorganizowane obcowanie z przyrodą ma charakter edukacyjny. Szczególną rolę, choć często niedocenianą pełni las. Badania naukowe (za wydziałem Biologii UWM w Olsztynie) udowodniły, że nawet krótki pobyt w lesie powoduje wyraźny spadek hormonu stresu. Spacer wśród drzew, nazywany „leśną kąpielą" pozwala zachować równowagę psychiczną, wzmacnia układ odpornościowy i pobudza organizm do odnowy. Docenienie roli lasu w postaci opracowanego programu jest ważnym i istotnym, zasługującym na uznanie wkładem w edukację i terapię osób z niepełnosprawnością. Założeniem tak przyjętego stanowiska edukacji przez przyrodę jest: zrozumienie otaczających zjawisk, kształtowanie umiejętności adaptacji do otoczenia, aktywizowanie do działania (ekspresja słowna, ruchowa, artystyczna) oraz konstruowanie rzeczywistości w swoim najbliższym środowisku (współdecydowanie, współdzielenie, kreatywność). Stąd mają uzasadnienie zastosowane aktywne, waloryzacyjne oraz terapeutyczne metody uczenia i zdobywania sprawności. Analizowany program „Leczymy lasem” jest przemyślanym, spójnym, celowym i zorganizowanym działaniem dydaktyczno-terapeutycznym, realizowanym w formie cyklicznych wyjazdów terapeutycznych do lasu dla dzieci niepełnosprawnych. Zatem ocena programu jest wysoka. Koncepcja programu pod względem pedagogicznym spełnia wymagania programu edukacyjnego i terapeutycznego.

 

Jasno zostały określone cele programu oraz formy ich realizacji. Analizowany program zbudowany jest wokół trafnie określonych założeń terapeutycznych jakimi są: stymulowanie ogólnej sprawności organizmu w zakresie kondycji i wytrzymałości fizycznej, korygowanie deficytów rozwojowych, rozwijanie kompetencji emocjonalno-społecznych, kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach nowych i trudnych oraz korygowania własnych zachowań w naturalnym środowisku. Program zawiera propozycje scenariuszy zajęć, które są podstawą organizacji zajęć. Treści i zadania programowe są zgodne z założeniami edukacji społecznej, przyrodniczej, technicznej, wychowania fizycznego w podstawie programowej.

 

Analizowany program został pozytywnie zweryfikowany w takcie realizacji z 27 osobami w wieku od 7 do 24 lat, posiadających aktualne orzeczenie o niepełnosprawności, zwłaszcza intelektualnej. Beneficjentami programu są również rodzice i opiekunowie prawni, którzy uczestniczyli w części wyjazdów terapeutycznych oraz wychowawcy ze specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego. Na ewaluację programu składały się dwie spójne i rzetelne analizy: badania ankietowego skierowanego do rodziców oraz oceny funkcjonowania osób z niepełnosprawnością intelektualną przeprowadzone przez pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznej oraz wychowawców ośrodka szkolno-wychowawczego. Pierwsza ewaluacja miała na celu weryfikacje program przez wprowadzenie zmian w celu poprawy efektywności programu, druga zaś końcowa została dokonana po 19 spotkaniach terapeutycznych. W drugiej części programu uwzględniono wnioski i rekomendacje specjalistów Poradni z pierwszej edycji. W związku z tym wdrożono działania mające na celu eliminację zachowań negatywnych u części uczestników, co spowodowało poprawę w zakresie ich funkcjonowania. Efektem tego był brak występowania zachowań niewłaściwych u uczestników programu. U żadnego z nich nie zaobserwowano zmian negatywnych. W pierwszej edycji u 14 osób nie zaobserwowano istotnych zmian w funkcjonowaniu. Podczas drugiej edycji zmniejszyła się liczba osób funkcjonujących na tym samym, co wyjściowy poziomie, nie zaobserwowano zmian w zachowaniu u 9 uczestników programu. Brak widocznych pozytywnych efektów może wynikać z relatywnie wysokich kompetencji społecznych i osobistych beneficjentów lub niskiej frekwencji udziału w projekcie. Należy jednak podkreślić, że uczestnikami są osoby z zróżnicowanym rozpoznaniu klinicznym i poziomie funkcjonowania społecznego. Ponadto efektywność programu jest uzależniona od systematycznego, cyklicznego udziału. Każda osoba - uczestnik wymaga indywidualnego podejścia, czasu na adaptację oraz określenia dla niego kluczowego celu terapeutycznego.

 

Podsumowanie:

Tak więc program terapeutyczny „Leczenie lasem” jest naturalną formą wsparcia w rozwoju osób z niepełnosprawnością ukierunkowaną na naukę kluczowych umiejętności: reagowania na bodźce, adaptacja do nowych warunków, motywacja do działania, naśladownictwo, samoobsługa, współdziałanie, odpowiedzialność, komunikacja. Realizacja zajęć w lesie w sposób pozytywny wpływa zarówno na zdrowie fizyczne, relaksację, samopoczucie, odreagowanie na stres. Zarówno u uczniów jak i rodziców. Ponadto realizacja zajęć z uczestnikami oraz z rodzicami stanowi podstawę do budowania wzajemnych relacji, integracji społecznej.

 

Podsumowując opracowany program terapeutyczny „Leczenie Lasem” jest naturalną formą prowadzenia wieloprofilowej terapii dzieci, młodzieży i osób dorosłych. Stanowi podstawę do realizacji zajęć z zakresu integracji percepcyjno-motorycznej. Jest przeciwwagą dominującej specjalistycznej terapii w gabinetach. Program „Leczenie lasem” z powodzeniem może być realizowany z dziećmi, młodzieżą i osobami dorosłymi zarówno z niepełnosprawnością jak i pełnosprawnych. Może być również skierowany do całych rodzin, jako okazja do integracji, do wspólnego spędzania czasu, relaksacji, promowania zdrowego trybu życia. Rekomenduję kontynuację programu w kolejnych latach, w placówkach edukacyjnych na różnych poziomach, palcówkach rehabilitacji społeczno - zawodowej.

 

 

 

12. PARTNERZY PROGRAMU „LECZYMY LASEM”

 

KRÓTKO O FUNDACJA PRZYJAZNA PLANETA

Ustanowiona w dniu 25 maja 2016 r., a zarejestrowana w KRS 23 sierpnia 2016 r.

Jak działamy?

• Pomagamy w powrocie do zdrowia dzieciom przewlekle chorym m.in. na ciężkie astmy, alergie, zespół Downa

• Podejmujemy wszelkie działania proekologiczne w celu poprawy stanu środowiska naturalnego

 

Jak można nas wesprzeć?

• Zamawiając nasze usługi (badania i analizy techniczne, specjalistyczne projekty techniczne, pisanie wniosków o dotacje, organizowanie szkoleń i imprez, kreowanie wizerunku firm)

• Zostając wolontariuszem

• Przekazując darowizny rzeczowe lub wpłatę na konto

 

ul. Prymasa Wyszyńskiego 2/6, 97-500 Radomsko, www.przyjaznaplaneta.com.pl

Tel. 733 08 2016, e-mail: przyjazna.planeta@interia.pl

Nr konta Pekao SA 57 1240 3132 1111 0010 6962 2336

Numer KRS 0000633156, NIP 7722409009, REGON 36521170200000

1)Jak podaje Urząd Statystyczny w Łodzi (2014) na terenie woj. łódzkiego liczba osób z niepełnosprawności w wieku 0 – 16 wynosi 12 257 osób (za raportem: Niepełnosprawni w woj., łódzkim. Analiza statystyczna, tab1, s 62). Z kolei jak podaje Powiatowy Program Działań na rzecz Osób Niepełnosprawnych w latach 2014-2020 powiatu radomszczańskiego, Powiatowy Zespół do spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Radomsku wydał osobom poniżej 16 r.ż. w 2010 – 278, w 2011 – 311, w 2012 – 326 orzeczeń o niepełnosprawności. Dodatkowo według Narodowego Spisu Powszechnego ogólna liczba osób niepełnosprawnych wynosiła 333,8 tys. Liczba osób niepełnosprawnych w pow. radomszczańskim jest wysoka i oscyluje na poziomie 96- 115/1000 osób.

13. Podsumowanie programu 2017-2018